Region Górnego Śląska jest wschodnią częścią Śląska, położoną w górnym biegu przepływającej przez Śląsk Odry. Tereny Dolnego Śląska od Górnego przez długie wieki oddzielała Przesieka Śląska, czyli długi pas puszczy. Dolny Śląsk, ze stolicą całego Śląska we Wrocławiu stanowił w przeszłości Księstwo Śląskie, zwane również po prostu Śląskiem. Stąd, położone po drugiej stronie Przesieki śląskie Księstwo Opolskie, zaczęto nazywać dla odróżnienia Górnym Śląskiem. Z czasem również Księstwo Śląskie zaczęto nazywać analogicznie, czyli Dolnym Śląskiem, pozostawiając nazwę Śląsk jako nadrzędną dla obu regionów.

Z uwagi na trudną w przeprawie Przesiekę Śląską, główna komunikacja pomiędzy oboma regionami biegła drogą wodną - najważniejsza ze śląskich rzek, czyli Odrą. Nad jej właśnie wodami ulokowane są najważniejsze miasta Śląska, w tym regionalna stolica "obu Śląsków", Wrocław, a także stolica Górnego Ślaska, Opole oraz Racibórz. Wodne połączenie z administracyjna, kulturową i duchową stolicą we Wrocławiu było kluczowe dla Górnego Śląska, który miał przez wieki charakter wyłącznie rolniczy - stąd tłumaczy się złoto-niebieskie kolory górnośląskiej flagi, czyli złote zborze nad wodami Odry.

Górny Śląsk jest obecnie terminem wyłącznie regionalnym i kulturowym. W przeciwieństwie do województwa dolnośląskiego, nie ma województwa górnośląskiego w żadnym z państw, w granicach których wchodzi obszar Górnego Śląska. W Polsce znajduje się 70% Górnego Śląska - przede wszystkim w woj. opolskim ze stolicą regionu Opolem, które składa się w 75% z G.Śl., ale również w woj. śląskim, które zawiera w 48% ziemie G.Śl. W Czeskiej Republice ziemie górnośląskie wchodzą w skład też dwóch województw - kraju morawsko-śląskiego (65%) i kraju ołomunieckiego (10%).

Górny Śląsk dzielimy na regiony: